ΧΗΜΕΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ - Διαλύματα και παρασκευή διαλυμάτων. Διαδραστικές εφαρμογές προσομοίωσης.

Ως Διάλυμα στη Χημεία χαρακτηρίζεται οποιοδήποτε ομοιογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων ουσιών. Δηλαδή το μίγμα εκείνο στο οποίο μια χημική ουσία είναι πλήρως διαλυμένη μέσα σε μια άλλη. Το χαρακτηριστικό του διαλύματος σε σχέση με το αιώρημα είναι ότι η σύστασή του είναι ακριβώς η ίδια σε οποιοδήποτε σημείο του. 

Γενικά ένα διάλυµα αποτελείται από τη διαλυµένη ουσία ( π.χ. αλάτι) και το διαλύτη (π.χ. νερό). Το νερό είναι ένας πολύ σηµαντικός διαλύτης, διαλύει πολλές ουσίες, είναι φθηνό, άφθονο και ακίνδυνο. Αν ο διαλύτης είναι το νερό τότε το διάλυµα λέγεται υδατικό. 
Επίσης αν σε κάποιο διάλυµα δεν αναφέρεται ο διαλύτης τότε εννοείται ότι διαλύτης είναι το νερό. Άλλοι γνωστοί διαλύτες είναι το οινόπνευµα , ο αιθέρας, η βενζίνη κ.ά.

Υπάρχουν πολλών ειδών διαλύµατα:

Στερεά σε υγρά, π.χ. ζάχαρη και νερό

Στερεά σε στερεά, π.χ. κράµα ορείχαλκου

Υγρά σε υγρά, π.χ. οινόπνευµα και νερό

Αέρια σε υγρά, π.χ. οξυγόνο και νερό

Αέρια σε αέρια, π.χ. οξυγόνο και άζωτο του ατµοσφαιρικού αέρα.

Εικόνα: Χλωριούχο νάτριο (ΝaCl, μαγειρικό αλάτι) διαλύεται σε νερό (H₂O).

Περιεκτικότητα διαλύματος

Περιεκτικότητα ονοµάζεται το µέγεθος που εκφράζει την ποσότητα της διαλυµένης ουσίας που περιέχεται σε ορισµένη ποσότητα διαλύµατος.

Η περιεκτικότητα εκφράζεται συνήθως µε τους ακόλουθους τρόπους:

Περιεκτικότητα στα εκατό βάρος προς βάρος ( % w/w ):

Eκφράζει τον αριθµό των γραµµαρίων της διαλυµένης ουσίας που περιέχονται σε 100 γραµµάρια διαλύµατος.

Περιεκτικότητα στα εκατό βάρος προς όγκο (% w/v):

Eκφράζει τον αριθµό των γραµµαρίων της διαλυµένης ουσίας που περιέχονται σε 100 mL διαλύµατος.

Περιεκτικότητα στα εκατό όγκο προς όγκο (% v/v):

Eκφράζει τον αριθµό των mL της διαλυµένης ουσίας που περιέχονται σε 100 mL διαλύµατος.

Αραιό ονοµάζεται το διάλυµα που περιέχει µικρή ποσότητα διαλυµένης ουσίας σε σχέση µε την ποσότητα του διαλύτη.

Αντίθετα, πυκνό ονοµάζεται το διάλυµα που περιέχει µεγάλη ποσότητα διαλυµένης ουσίας σε σχέση µε το διαλύτη.

Στα παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε πως μπορούμε να παρασκευάσουμε ένα διάλυμα με την επιθυμητή περιεκτικότητα:

Α) Παρασκευή υδατικού διαλύματος NaCl 2% w/w

B) Παρασκευή υδατικού διαλύματος NaCl 2% w/v

Γ) Παρασκευή υδατικού διαλύματος αιθανόλης 5% v/v

Εφαρμογές προσομοίωσης στην παρασκευή διαλυμάτων

Με αντίστοιχο τρόπο, χρησιμοποιώντας τις παρακάτω εφαρμογές, μπορείτε να δοκιμάσετε να παρασκευάσετε υδατικά διαλύματα που να έχουν την περιεκτικότητα που επιθυμείτε:

Α)  ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΕΚΑΤΟ ΒΑΡΟΣ ΠΡΟΣ ΒΑΡΟΣ (%w/w)

      Δοκιμάστε την εφαρμογή εδώ.

Β)  ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΕΚΑΤΟ ΒΑΡΟΥΣ ΠΡΟΣ ΟΓΚΟ (%w/v)

      Δοκιμάστε την εφαρμογή εδώ.

Γ)  ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΕΚΑΤΟ ΟΓΚΟ ΠΡΟΣ ΟΓΚΟ (%v/v)

      Δοκιμάστε την εφαρμογή εδώ.